با انعقاد عقد نکاح میان زن و شوهر، زوجیت میان آنها سر گرفته و هرکدام در قبال یکدیگر وظایفی را متحمل می شود. این وظایف توسط قانون گذار در قانون مدنی تبیین شده اند که یکی از آنها تمکین عام و خاص زن از شوهر خود می باشد که در صورت عدم پیروی، عواقب قانونی را برای وی به همراه خواهد داشت. اما آیا عدم ترک منزل توسط زن نیز در زمره ی این قواعد و وظایف قرار دارد؟ آیا ترک منزل توسط زن می تواند قابل پیگیری قضایی توسط وکیل حقوقی باشد؟ در ادامه این مطلب به ترک منزل و عواقب آن برای زن شوهر دار می پردازیم.
ترک منزل توسط زن به چه معناست؟
طبق قانون مرد وظیفه دارد در مقابل تمکین زن، به وی نفقه پرداخت نماید. یکی از مصادیق تمکین زن ، زندگی در منزلی است که شوهر برای او در نظر گرفته است. چرا که اقامتگاه زن شوهر دار، اقامتگاه شوهرش می باشد. گاهی بنا به دلایل مختلف زنان اقدام به ترک کردن منزل همسر خود می نمایند و به همین دلیل، امکان ایفای وظایف زناشویی از بین خواهد رفت. حال اگر زن، بدون دلیل موجه اقدام به ترک منزل نماید، در واقع مصداق عدم تمکین بوده و دیگر واجب النفقه نخواهد بود. در بیان دیگر، به زنی که از انجام وظایف قانونی خود نسبت به شور سر باز میزند ناشزه، و به این عمل نشوز گفته می شود که ترک منزل نیز از مصادیق آن است که مرد می تواند به کمک یک وکیل حرفه ای، اقدامات حقوقی خود را علیه زوجه شروع کند.
وکیل دادگستری شخصی است که می تواند در ابتدای ازدواج، تمامی حقوق طرفین را باز شمارد و بینش روشنی نسبت به تکالیف و وظایف زن و شوهر نسبت به یکدیگر ببخشد. در زمان طلاق نیز وکیل طلاق می تواند بگوید کدام یک از موارد رخ داده، مصادق بارز شانه خالی کردن از وظایف بوده و می تواند منجر به طلاق شود. اما در این مطلب علاوه بر معرفی بهترین وکیل تهران سعی بر ارائه نگاه اجمالی به مسئله ی ترک منزل توسط زن خواهد بود.
عواقب قانونی ترک منزل توسط زن چیست؟
همانطور که گفته شد ، براساس ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند سکونت داشته باشد مگر آنکه اختیار تعیین مسکن به زن داده شده باشد. بنابراین ترک منزل بدون عذر موجه از سوی زن موجب ناشزه شدن او خواهد شد. موارد عذر موجه زن برای ترک منزل در ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی ذکر شده است..پیامدهای حقوقی و قانونی ترک منزل توسط زن بدون عذر موجه و قانونی از قرار ذیل است:
- در صورتی که زن بدون مانع مشروع و قانونی منزل مشترک را ترک کرده و تمکین نکند براساس ماده 1108 قانون مدنی مستحق دریافت نفقه نخواهد بود. قابل ذکر است که این مورد از عواقب ترک منزل از سوی زن، باید حتما توسط مرد به اثبات برسد. از این رو استفاده از اظهارنامه ترک منزل از سوی مرد می تواند انتخاب مناسبی به شمار رود.
- در صورتی که زن ترک منزل مشترک نماید، مرد می تواند براساس دادخواست خود از دادگاه اجازه صدور ازدواج مجدد را بدهد. براساس ماده ۱۶ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۵۳ یکی از مواردی که مرد میتواند همسر دوم اختیار کند عدم تمکین همسر اول می‌باشد؛ بنابراین برای آن که مرد بتواند ازدواج مجدد کند باید به دادگاه رجوع و با اثبات عدم تمکین همسرش، از دادگاه به علت عسر و حرج ناشی از تجرد، اجازه ازدواج مجدد بگیرد.
- در صورتی که زن ترک منزل نماید و دادخواست عدم تمکین مرد به اثبات برسد مرد می تواند براساس نشوز نسبت به طلاق اقدام نماید. نکته:در این صورت مهریه ساقط نمیشود و در صورت ممانعت مرد از پرداخت مهریه ، زن می تواند به وسیله یک وکیل مهریه از مرد شکایت کند. در صورت عدم حضور زن در دادگاه، مرد می تواند با یک وکیل طلاق غیابی خود را از زن اعلام کند. در اینجا باید گفت پس از اینکه زن منزل شوهر را ترک می‌کند، با دشواری بیشتری برای طلاق از جانب زوجه مواجه خواهد بود.
- یکی دیگر از عواقب ترک منزل آن است که پس از ترک منزل از سوی زن، به هیچ عنوان حکمی برای تقسیم اموال و دارایی های مرد صادر نمی شود. یعنی زن دیگر نمی تواند ادعایی در تنصیف اموال همسر خود طبق قانون داشته باشد.
چه اموری مصداق ترک منزل توسط زوجه است؟
برای پاسخ به این سوال بهتر است ابتدا پاسخ داده شود که چه مواردی از مصادیق ترک منزل توسط زن نیست که به تبع آن، متوجه مصادیق خروج بدون ادن شوهر بشویم. در مواقعی، مبتنی بر مواردی که قانونگذار محصور کرده است، زن اذن خروج از منزل بدون اجازه شوهر را دارد. مطابق ماده 114 قانون مدنی زن بایستی در منزلی که شوهر تعیین می کند سکونت داشته باشد مگر آنکه از قبل اختیار تعیین مسکن به زن داده شده باشد. براساس ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی: اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف، ضرر بدنی و یا مالی یا شرافتی برای زن باشد زن میتواند مسکن جداگانه اختیار کند و در صورت ثبوت ضرر مزبور دادگاه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام که زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است نفقه بر عهده شوهر خواهد بود. لذا اگر زنی که اختیار تعیین منزل مشترک به او داده نشده و طبق ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی هیچ گونه ضرر بدنی یا شرافتی یا مالی نداشته باشد و بدون هیچ گونه علت موجهی منزل مشترک را ترک کرده باشد طبق قانون ناشزه محسوب شده و شوهر میتواند به دادگاه مراجعه کند و الزام به تمکین او را بخواهد
این موارد عبارتند از :
- خروج از منزل برای مداوا به تشخیص پزشک
- خروج از منزل برای انجام امور شرعی و واجب مانند حج
- سکونت در محل دیگر به دلیل ترس از ضرر و زیان مالی، جسمی یا آبرویی
ترک منزل به دلایلی به غیر از دلایل فوق الذکر، میتواند منجر به طلاق به درخواست زوج شود.
آیا ترک منزل توسط زن از مصادیق عدم تمکین است؟
همانطور که پیشتر نیز گفته شد، براساس ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند سکونت داشته باشد مگر آنکه اختیار تعیین مسکن به زن داده شده باشد. بنابراین ترک منزل بدون عذر موجه از سوی زن موجب ناشزه شدن او خواهد شد. چرا که تمکین عام یا خاص بدون حضور وی در منزل قابل تحقق نبوده که در این صورت موجب قطع نفقه وی ، امکان طلاق از جانب شوهر و ازدواج مجدد ایشان می شود.
