وکالت بلاعزل قراردادی است بین وکیل و موکل اجرا می شود. این قرارداد تنها در شرایط خاص پایان می یابد. موکل حق برکناری وکیل خود را ندارد. مگر این که دو طرف به جنون برسد و یا فوت کنند. در غیر این صورت وکیل بلاعزل تا پایان قرارداد در اختیار موکلش خواهد بود.
بر اساس قانون و مقررات وکالت، موکل هر زمانی می تواند وکیل پایه یک دادگستری خود را از این کار برکنار کند. اما در صورتی که شرایطی در عقد قرارداد بلاعزل وضع شود، در این حالت موکل دیگر توانایی حق عزل وکیل و فسخ وکالت را ندارد. بنابراین وکالت بلاعزل به گونه‌های مختلفی اجرا می شود. تکلیف وکالت تنها توسط شرایطی که در عقد قرارداد مشخص می شود روشن می گردد. اما به طور کلی، این نوع وکالت به عنوان وکالت های پایدار و استوار و بدون فسخ شناخته می شود. موکل خودش حق برکناری وکیل را از خود منع می نماید.
وکالت بلاعزل
بهترین وکیل در تهران اذعان می دارد که نحوه وکالت به دو نوع ساده و بلاعزل تقسیم می شود. در مورد وکالت ساده می توان گفت موکل هر زمانی که بخواهد می تواند وکیل خود را از برکنار کند. اما زمانی که وکالت از نوع وکالت بلاعزل مشخص باشد، موکل دیگر توانایی فسخ وکالت را ندارد. باید با توجه به شرایط ضمن عقد قرارداد عمل کند.
این نوع وکالت بیشتر اوقات برای خرید و فروش ملک یا ماشین استفاده می شود. این یعنی هنگام خرید ماشین فروشنده پول را کامل دریافت می کند. در حالی که به وکیل خود وکالت تام می دهد تا امور سند را انجام دهد. تا در نتیجه برای طی مراحل اداری مشکلی نباشد. معمولا افرادی که تصمیم دارند وکالت بلاعزل را وضع کنند، بدنبال وکیل قرارداد در تهران و شهرستانها می گردند. تا او قابل اطمینان باشد. تنها در راستای قرارداد به امور بپردازد.
در حقیقت وکالت بلاعزل با همه مزایای که دارد ممکن است مشکلات مختلفی نیز ممکن است به دنبال بدارد. بنابراین کسی که به طرف مقابلش این وکالت را ارائه می دهد، باید نکات بسیاری هنگام عقد قرارداد در نظر بگیرد. چرا که افراد بسیاری بوده اند که از طریق این نوع وکالت دست به کلاهبرداری های بسیاری زدند و به عنوان وکیل کلاهبرداری اموال موکل خود را به راحتی از بین برده اند.
مدارک لازم برای وکالت بلاعزل
برای نوشتن وکالت نامه در حالت کلی اعم از وکالت بلاعزل یا ساده داشتن کارت ملی و شناسنامه هر دو فرد ضروری است. در کنار آن باید کپی این دو مدرک نیز ارائه شود. همچنین اگر تصمیم دارید از این طریق این نوع وکالت به خرید و فروش ملک یا خودرو بپردازید، حتماً سند و مدارکی که نشان از مالکیت شماست به دفتر خانه ارائه دهید. در واقع در صورت انتقال هر حقی به موکل توسط وکیل باید مدارک مبنی بر آن ارائه شود. تا مشکلات احتمالی رخ ندهد.
انواع وکالت بلاعزل
وکالت بلاعزل به دو دسته کلی تقسیم می شود، وکالت خاص و وکالت تام.
- وکالت خاص به حالتی می گوییم که وکیل فقط توانایی بر عهده گرفتن برخی امور خاص را دارد. این امور مشخص می شود و توسط موکل غیر قابل عزل است.
- در وکالت تام وکیل مورد نظر در تمام امور زندگی موکل خود حق پیگیری دارد. تا زمانی که موکل در قید حیات است این نوع قرارداد ثابت باقی می ماند و تا زمان فوت موکل پابرجاست.
در ادامه به بررسی وکالت بلاعزل در قالب های مختلف می پردازیم با ما همراه باشید.
وکالت بلاعزل در فروش ملک
این نوع وکالت قابل پیگیری توسط وکیل پایه یک دادگستری یا وکیل حقوقی است. که همانند دیگر انواع وکالت بلاعزل غیر قابل فسخ می باشد. طوری که فروشنده ملک خود را به صورت عقد قرارداد وکالت بلاعزل به خریدار می فروشد. همچنین وکالت بلاعزل برای فروش انواع ملک همانند فروش مال مشاع نیز کاربردی است. به همین خاطر، در چنین مواقعی سواستفاده و فروش مال غیر بسیار افزایش پیدا می کند. به راحتی می توان بدون درج شدن در سند رسمی و طلب مشخصات از طریق وکالت اقدام به انتقال سند کند.
بهترین وکیل ملکی در این باب اذعان می دارد که تنها راهکار برای پیشگیری از این موضوع و جلوگیری از فروش دوباره ملک می توان در عقد قرارداد عدم حق فروش ملک را مشخص نمود. که در صورت بروز هر مشکلی در دادگاه قابل اثبات است. شما به عنوان مالک ملک شناخته می شوید. می توانید مطالبه خسارت کنید. بنابراین برای تنظیم وکالتنامه حتما به دفاتر رسمی مراجعه کنید و به صورت کتبی این کار را انجام دهید.
وکالت بلاعزل در حضانت فرزند
یکی دیگر از کاربردهای وکالت بلاعزل ، وکالت برای حضانت فرزند است. در چنین مواقعی یکی از والدین به دیگری وکالت می دهد در زمانی که مسئولیت حضانت بر عهده او است، اختیارات به او واگذار می شود.
به عنوان مثال، فرزند دختر تا ۷ سالگی کنار مادرش است. مادرش می تواند در این مدت وکالت برای حضانت فرزند به پدر اهدا کند. تا در این مدت حضانت دختر به او واگذار شود. همچنین برعکس، بعد از هفت سالگی حضانت بر عهده پدر می باشد و پدر می‌تواند این وکالت را به مادر بدهد. در این مدت حضانت را به او بسپارد. انجام این کار تنها در دفتر نامه نصب رسمی قابل قبول است که بعد از اتمام دیگر سندیت ندارد. حتی فرزند می تواند بعد از اتمام قرارداد وکالت بلاعزل انتخاب کند با چه کسی زندگی کند.
وکالت بلاعزل بعد از فوت
هنگام عقد قرارداد وکالت بلاعزل بعد از فوت مشخص می شود که بعد از مرگ موکل نیز این وکالت دارای اعتبار است. اما بر اساس بند ۳ ماده ۶۷۹ قانون مدنی، این نوع وکالت با مرگ یا جنون وکیل یا موکل فسخ می‌شود و کاملاً از بین می‌رود.
بنابراین اگر شرط شود وکالت همچنان بعد از مرگ موکل باقی می‌ماند. در حالی که خلاف قانون است این شرط نامشروع به حساب می‌آید. بنابراین باطل است. اما مفسد عقد نخواهد بود. در واقع مشخص کردن مدت یا شرط برای وکالت بلاعزل ، عقد جایز را به عقد لازم تبدیل نمی کند. چرا که وکالت یک عقد جایز است و اگر در شرط آن بیان شود بعد از فوت دارای اعتبار است. با فوت و جنون وکیل یا موکل از بین می رود. چراکه با شرایط عقد وکالت همخوانی ندارد.
وکالت بلاعزل در طلاق
همانطور که می دانید حق طلاق با مرد است. تا زمانی که زن نتواند دلیل منطقی برای طلاق ارائه دهد، بدون اجازه مرد نمی تواند برای درخواست طلاق اقدام کند. حال اگر مرد هنگام عقد نکاح حق طلاق را به زن دهد و یا به صورت جداگانه یک سند وکالت بلاعزل طلاق به همسر خود اختصاص دهد، زن می تواند هر زمانی که بخواهد، طلاق گیرد. در واقع اگر زن وکالت بلاعزل در طلاق را دارا باشد، این امکان شکل می گیرد که زوجه در هر شرایطی می تواند برای طلاق اقدام کند.
حال آقایانی که وکالت بلاعزل را در اختیار زن قرار می دهند می توانند شرایط دیگری نیز به اجرا در بیاورند. مانند حقوق مربوط به فرجام خواهی و تجدید نظر خواهی که به طور کلی مسئله طلاق را کاملا ساقط می کند. این یعنی مرد امکان تجدید نظر خواهی بابت طلاق ندارد و تمام مسائل و حق و حقوق مرد در موضوع طلاق از بین می رود.
وکالت بلاعزل چگونه باطل می شود؟
وکالت بلاعزل می تواند با استعفای وکیل فسخ شود. او با حضور در یکی از دفاتر اسناد رسمی استعفا خود را بیان می‌کند. در چنین مواقعی وکالت کاملاً بی‌اثر می شود. در مورد دوم ابطال وکالت بلاعزل در دادگاه مشخص می شود. که شخص موکل بیان می کند چنین عقد لازم بین دو طرف مشخص نشده تا بخواهد شرط ضمن عقد یا عزل وکیل را بپذیرد.
در چنین مواقعی با بررسی اسناد و مدارک موضوع مشخص می شود. لازم است فرد به دادگاه حقوقی مراجعه نماید. سپس درخواست خود از ابطال وکالت بلاعزل را ارائه دهد. همچنین در موارد زیر امکان ابطال این نوع وکالت وجود دارد:
- فوت یا جنون وکیل یا موکل
- به پایان رساندن موضوع وکالت توسط خود موکل
- از بین رفتن موضوع وکالت
- اقاله شدن عقد وکالت توسط طرفین
- در صورت وجود عقد عزم در مبنای این نوع وکالت و از بین رفتن آن عقد لازم
- منع وکیل از وکالت که در این مواقع به انجام امور وکالت توسط وکیل ناممکن می‌شود.
تبعات وکالت بلاعزل چه
تبعات وکالت بلاعزل تنها در زمانی اتفاق می افتد که قبل از انجام امور مشخص در قرارداد، موکل فوت گردد. یا به بیماری جنون مبتلا شود. در این مواقع عقد قرارداد کاملاً فسخ می شود. وکیل خریدار مالی که خریده را نمی تواند به نام خود بزند. باید منتظر بماند، وراثت متوفی انجام گردد. که این امور کاملاً وقت‌گیر و دارای مشکلات بسیاری می باشد. برای پیشگیری از این موضوع هنگام عقد قرارداد نسبت به انتقال رسمی مال شرایطی وضع می شود. همچنین نسبت به انتقال آن در سریع ترین زمان ممکن باید اقدام گردد.
یکی دیگر از مشکلاتی که برای وکالت بلاعزل ایجاد می شود این است موکل ممکن است بدون هیچ اطلاعی با یک امضا تمام دارایی و اموال خود را به راحتی از دست بدهد. در واقع چنین وکیلی می تواند هنگام وضع وکالت برای دیگر هم قرارداد شرایطی ایجاد کند. در نتیجه به راحتی صاحب اموال موکل خود شود. پس هنگام عقد قرارداد وکالت نامه شرایط را با دقت بخوانید. میزان اعتبار آن را در دفترخانه مشخص نمایید.
نمونه وکالت بلاعزل
همانطور که گفتیم، وکالت بلاعزل برای خرید مال بسیار رواج دارد. که در صورت فوت یا جنون طرفین این معامله فسخ می‌شود. در صورت فوت موکل، وکیل توانایی سند زدن مال خریداری شده را دیگر ندارد و باید وراث متوفی را برای انتقال سند در نظر بگیرد که این فرآیند کاملا مشکل ساز است. پس هنگام استفاده از وکالت بلاعزل برای خرید ملک یا هر چیزی بهتر است انتقال رسمی مال خیلی سریع انجام دهید. همچنین توصیه می شود وکالت با اختیار وکیل برای امور جزئی انجام شود. نه کلی و حین عقد قرارداد تمام موارد باید با دقت مطالعه و ملاحظه گردد. در صورتی که مورد بسیار مهمی وجود دارد، قبل از امضا توسط هر دو طرف در نظر گرفته و در عقد قرارداد بیان گردد.
برای پیشگیری از مشکلات وکالت بلاعزل ، هنگام خرید و فروش خودرو یا ملک، مدارکی که بیانگر مالکیت موکل است به دفتر خانه ارائه می گردد. البته این نوع وکالت تنها مختص خرید و فروش نیست. بلکه هنگام طلاق غیابی می‌توان با در خواست وکیل طلاق پیگیری امور را به فرد دیگری سپرد. به عنوان مثال، مرد حاضر است و طلاق به درخواست زوجه فرد مقابل توسط وکیل پیگیری می شود.
