جرم و جنایت در هر جامعه‌ای وجود دارد. این اعمال خشونت آمیز ممکن است به صورت سهوی یا عمدی اتفاق بیافتد. برای هر کدام از موارد جرم و جنایت قانون‌هایی خاص و دقیق تعیین شده است. که در دادگاه به عمدی و سهوی بودن آن‌ها رسیدگی می شود. نقص عضو یکی از مواردی است که در صورت عمدی بودن آن مجرم باید مجازات شود. که این مجازات قصاص عضو می باشد. برای اجرای قصاص عضو می توان با یک وکیل مجرب مشاوره گرفت. در این مقاله به طور کامل به بررسی اینکه قصاص عضو چیست می‌پردازیم. پس با ما همراه باشید و مطالب را تا پایان همراهی کنید.
قصاص عضو در واقع به معنای تاوان گرفتن یا انجام دادن مثل جنایت و کیفری است. که جانی به آن محکوم می شود و باید آن مجازات برابر با جنایت او باشد. به عبارت دیگر جنایت ممکن است نسبت به عضو صورت گیرد. یا نسبت به جان که در صورتی که عمل جنایت عمدی باشد مرتکب قصاص می شود. اگر غیر عمدی باشد می توان از طریق مشورت با وکیل دیه درخواست دیه کرد. در این مقاله به بررسی اجرای قصاص عضو و نحوه اجرای قصاص عضو می پردازیم .
مونا ترابی بهترین وکیل در تهران می تواند در امور مربوطه، راهنمای شما باشد.
قصاص عضو
بهترین وکیل کیفری در تهران در مورد قصاص عضو اذعان می دارد که شنیدن قصاص در ذهن همه ما کلمه اعدام را تداعی می‌کند، اما باید بدانید که اعدام زیرمجموعه قصاص است. قصاص اعضا یعنی اینکه اگر شخصی عمدی مرتکب جرم شود و به هرکدام از اعضای بدن فرد مقابل خود آسیب وارد کند، باید قصاص عضو گردد.
این جرم ممکن است، سبب ایجاد جراحت‌های عمیق، نقص‌عضو و … در فرد دیگر شود. که در قانون میزان جراحت اندازه‌گیری می شود. همان قسمت از بدن مجرم به همان اندازه مورد قصاص می‌گیرد. یعنی اگر مجرم با جنایت خود سبب قطع عضو فرد دیگری شود، در این نوع قصاص همان عضو را از دست خواهد داد. البته گاهی اوقات شخص آسیب‌دیده به‌جای قصاص، دیه دریافت می کندو در نتیجه قصاص عضو انجام نمی گیرد. همچنین در مواردی که امکان انجام قصاص اعضا وجود نداشته باشد، دادگاه این قصاص را به صورت‌های دیگری اجرا می‌کند.
اجرای این حکم شرط و شروط‌ها و قواعد خاص خود را دارد. که وکیل کیفری حاذق و کاربلد نسبت به تمام شرایط آن آگاه است.
انواع قصاص عضو
افراد زیادی ممکن است، بر اساس یک تصمیم اشتباه مرتکب جنایت‌های وحشتناکی شوند. این امر به دلیل عدم کنترل خشم و تصمیم‌گیری در زمان عصبانیت است. همان‌طور که گفته شد، قصاص اعضا با شرایط خاصی انجام می‌شود و دراین‌بین مجرم هرکسی می‌تواند باشد.
قصاص بر دو نوع از قرار زیر است:
قصاص نفس یا جان
قصاص عضو : قصاص عضو زمانی که جنایت عمدی یا جرم عمدی نسبت به اعضای بدن فرد دیگری وارد گردد اعمال می شود. جنایت بر عضو از قطع یکی از اعضای بدن تا خراشیدگی سطحی را شامل می شود. که باید در هر صورت فرد مجرم باید عمد و آگاهی از عمل خود داشته باشد. و گرنه به مجازات دیه یا تعزیر محکوم می شود. که در واقع مجازات قصاص عضو بر طبق قانون مجازات اسلامی تقاضای مجنی علیه یا ولی او و در صورت وجود سایر شرایط منجر به قصاص عضو می شود.
به عنوان مثال : تصادفات رانندگی هرچند منجر به قطع عضو گردد چون جرمی غیر عمدی است مجازات قصاص اعمال نمی شود. بلکه راننده مقصر باید دیه پرداخت کند. در صورت عدم توانایی پرداخت دیه به مجازات حبس محکوم می گردد .(در مواردی می‌توان از تبدیل حبس به جزای نقدی استفاده کرد). ولی اگر فردی دیگری را مورد ضرب شتم قرار دهد. منجر به آسیب جسمی دیگری شود. قصاص می شود. چون این جرم عمدی می باشد .
شرایط اعمال قصاص عضو
اعمال هر قانون و هر نوع قصاص دارای شرایط خاصی است که این شرایط برای همه یکسان است. برای قصاص اعضا شرایط متعددی در قانون وجود دارد که در ادامه برخی از آن ها را لیست کرده‌ایم:
- باید عضوی که مورد قصاص قرار می‌گیرد، یکسان باشد. به‌عنوان‌مثال اگر انگشت دست چپ توسط جانی آسیب‌دیده است، همان انگشت دست مجرم مورد آسیب قرار بگیرد.
- قصاص اعضا باید بدون آسیب به دیگر اندام‌های بدن انجام بگیرد. حتی اگر احتمال رسیدن آسیب و خطر به دیگر اندام‌های مجرم وجود داشته باشد، قصاص قابل انجام نیست.
- در زمان قصاص اعضا مقدار آسیب جانی و مجرم یکسان است.
- اگر مجرم به عضو ناسالم یک فرد آسیب وارد کند، نمی‌توان قصاص اعضای سالم جانی را انجام داد. یعنی اگر جانی به یک عضو فلج و یا ناقص آسیب وارد کند. همان عضو در بدن خود جانی سالم است، نمی‌توان قصاص را انجام دارد.
- در زمان قصاص باید به محل و طرف قرارگیری عضو در بدن دقت شود. به‌عنوان‌مثال اگر مجرم به دست سمت چپ فرد مقابل آسیب‌زده است، باید همان دست طرف چپ مورد قصاص قرار بگیرد.
- یکی دیگر از شرایط انجام قصاص اعضا این است که نمی‌توان قصاص یک عضو اصلی را در برابر یک عضو فرعی انجام داد.
- اگر عضو شخص آسیب‌دیده خود از قبل دارای نقص باشد، در زمان قصاص اعضا نمی‌توان عضو سالم مجرم را مورد قصاص قرار داد.
البته قصاص اعضا دارای ریزه‌کاری‌های زیادی است که در صورت نیاز می‌توان به یک وکیل پایه یک دادگستری مراجعه کرد تا با بررسی کامل شواهد و مدارک شما را به بهترین شکل راهنمایی کند.
نحوه اجرای قصاص عضو
طبق توضیحات قبل اگر مجرم به طور عمد به اعضای شخص دیگری آسیب بزند. و منجر به قتل او نشود. حکم قصاص اعضا برای او انجام می شود. البته این قصاص به‌راحتی انجام نمی گیرد. در اجرای آن حساسیت‌ها و موارد مختلفی مورد توجه است. که هرکدام در نوع اجرای قصاص نقش مهمی دارند. در ادامه نحوه اجرای قصاص اعضا که پس از قطعی شدن حکم قصاص صادر می‌شود را مورد بررسی قرار داده‌ایم:
- ابزاری که برای اجرای قصاص اعضا موردنیاز است، باید تیز، کاملاً بهداشتی و مناسب برای اجرای حکم باشند.
- تساوی در اجرای حکم بسیار مهم است به همین دلیل محل جراحت به طور دقیق اندازه‌گیری می‌شود تا مساوات به طور کامل رعایت گردد.
- درصورتی‌که عضو مورد قصاص مو داشته باشد، باید موهای اضافه تراشیده شوند.
- به دلیل آنکه قصاص اعضا با درد همراه است، مجرم باید محکم بسته شود تا حرکت نکند. معمولاً او را به چوب… می‌بندند تا در زمان اجرای حکم آسیب بیشتری به مجرم وارد نشود.
این موارد نشان می‌دهد که در قوانین اسلامی اجرای احکام و قصاص با حساسیت بالایی انجام می‌گیرد و وکیل کیفری نسبت به قوانین آگاهی کامل‌تر و جامع‌تری دارد بنابراین اگر نیاز به مشاوره در این زمینه دارید، به دفتر یک وکیل پایه یک مراجعه کنید. در زمان اجرای این قصاص تمام تلاش این است که بیشتر از حد مشخص شده به مجرم آسیب وارد نشود. بنابراین برای اجرای حکم دسته بندی های متعددی را انجام داده‌اند. که در ادامه شما را با برخی از آن ها آشنا خواهیم کرد.
اجرای قصاص عضو زن باردار
حکم صادر شده ممکن است، برای یک زن باردار باشد که طبیعتاً به دلیل وجود جنین حساسیت بیشتری برای آن در نظر گرفته‌اند. اگر حکم قصاص عضو برای زن باردار صادر شود، اجرای آن زمانی انجام می گیرد که به جنین و نوزاد آسیب وارد نشود. یعنی اگر با اجرای قصاص آسیب و خطری نوزاد یا جنین را تهدید کند، این حکم تا زمان برطرف شدن خطر و آسیب به تأخیر می افتد. پس برای اجرای این حکم در خصوص زن باردار سلامت جنین از هر چیزی مهم‌تر است بنابراین احتمال به تعویق افتادن حکم بسیار متداول است.
اجرای قصاص عضو برای فرد مریض
ممکن است، شخصی که به اعضای فرد دیگر آسیب‌زده است، بیمار باشد که در چنین شرایطی زمان اجرای حکم قصاص عضو باتوجه به شرایط بیمار تعیین می شود. اگر اجرای قصاص سبب آسیب رسیدن به دیگر اعضای مجرم شود و یا ترس و استرس شرایط بیماری را وخیم تر کند، زمان قصاص به تعویق خواهد افتاد. اما اگر بتوان این موارد را بر طرف کرد و اجرای قصاص بر بیماری شخص اثر نگذارد، حکم در موعد مقرر شده اجرا خواهد شد.
باید بگوییم مورد قصاص عضو ، امری کیفری است. در نتیجه مراجعه به وکیل کیفری ضروری است. اما امور حقوقی، تخصص یک وکیل حقوقی را لازم دارد. در نتیجه، بهتر است تا وکیل مختص به آن امور مشورت نمایید. به عنوان مثال، تنظیم قرارداد ها امری حقوقی می باشد که برای آن باید از بهترین وکیل قرارداد در تهران یاری بخواهید.
یا امور ملکی نیز غالبا امور حقوقی اند که حل و فصل آن ها دانش و تجربه بهترین وکیل ملکی در تهران و شهرستانها را می طلبد.
نکات حقوقی در خصوص قصاص عضو
قصاص اعضا به طور دقیق انجام می شود بنابراین وجود شرایط و قواعد مختلف در اجرای آن امری کاملاً ضروری است. که در ادامه برخی از موارد را در راستای تکمیل کردن موضوع خود لیست کرده‌ایم:
- اگر مجرم جنایت‌ها و آسیب‌های متعددی را به فرد مقابل خود به طور عمد وارد کند، همه این موارد به طور جداگانه بررسی می‌شوند و قصاص برای همه آن ها قابل‌اجراست. این تصمیم مجنی علیه است که قصاص همه اعضا را می‌خواهد یا خیر. ممکن است، برخی از جنایت‌ها را گذشت کند یا در بعضی از موارد با مجرم مصالحه کند.
- در مواردی که اجرای قصاص اعضا به طور کامل وجود نداشته باشد، مجرم باید دیه عضو آسیب‌دیده فرد مقابل خود را پرداخت کند. به‌عنوان‌مثال مجرم دودست مجنی علیه را قطع کرده است و خود یک‌دست دارد. در چنین مواردی قصاص انجام می‌شود و دیه عضوی که قصاص آن قابل انجام نیست باید توسط مجرم پرداخت شود.
- اجرای قصاص باید بدون بیهوش و بی حس کردن فرد مجرم انجام می‌گیرد. اما اگر جنایت در زمان بیهوشی فرد صورت‌گرفته است، مجرم را می‌توان بیهوش کرد تا شرایط به طور کامل یکسان باشد. البته پس از آن که حکم قصاص اعضا اجرا شد، می‌توان برای مداوای مجرم اقدام کرد. او را بیهوش و یا محل مورد نظر را بی حس کرد.
- اگر در زمان اجرای قصاص اعضا، مجرم تکان بخورد و حرکت‌های خود او سبب شود که آسیب بیشتری از مقدار مشخص شده ببیند، هیچ کسی مقصر نیست. اما اگر به دلایل دیگری به مجرم آسیب بیشتری وارد شود، قصاص کننده و یا هر شخص دیگری که مقصر بوده است باید دیه را بپردازد. یا قصاص اعضا شود.
- اگر مجرم به اعضای چند نفر آسیب رسانده باشد و بتوان حکم را اجرا کرد، قصاص انجام می‌گیرد، اما اگر امکان قصاص تمام اعضایی مجرم وجود نداشته باشد، شرایط فرق می‌کند. به این صورت اولین کسی که جنایت علیه او انجام‌گرفته است، قصاص را انجام می‌دهد و برای نفرات بعدی اگر امکان انجام قصاص نباشد، دیه و تعزیر برای مجرم در نظر گرفته می‌شود.
گذشت از قصاص عضو
قصاص اعضا نتیجه یک جنایت عمدی محسوب می شود. پس دارای شاکی خصوصی است. که اگر رضایت ندهد، حکم به طور دقیق اجرا می شود. اما شرایطی نیز وجود دارد که امکان انجام قصاص برای مرتکب وجود ندارد. به دیه و حبس محکوم می شود.
در برخی از موارد نیز شخص آسیب دیده قبول می کند که با دریافت دیه از مرتکب از قصاص گذشت کند. همه این موارد دارای مراحل قانونی است و به همین سادگی قابل اجرا نمی باشد. بنابراین در چنین شرایطی داشتن یک وکیل کیفری در کنار خود که تمام این موارد را به‌خوبی می داند و سال ها در این زمینه به تحصیل و کسب مهارت پرداخته است، لازم و ضروری است.
