پرداخت نفقه زن مهم ترین تکلیف مالی و به عهده شوهر می باشد. این وظیفه به وسیله قانونگذار به گردن مرد نهاده شده است. چرا که در اکثر خانواده های ایرانی، از آنجایی که وظیفه خطیر اداره خانه و امور داخلی خانه به عهده زنان است، ایشان درآمد کافی برای شرکت در هزینه های خانواده را ندارند. همچنین علاوه بر این موضوع، در مقابل تمکین مستحق دریافت نفقه از همسر خود می باشد. با تمام این اوصاف، زن پس از آشنایی با مرد از چه زمانی مستحق دریافت نفقه است؟ آیا نفقه در دوران عقد وجود دارد؟ آیا از شوهر قابل مطالبه است؟ اگر پاسخ مثبت است زن برای دریافت نفقه در دوران عقد باید به چه وظایفی عمل کند؟ در ادامه این مطلب به بررسی این موضوع می پردازیم.
مونا ترابی بهترین وکیل در تهران است که در امور مربوط به خانواده تخصص دارد. در نتیجه می تواند در پرونده های مربوطه راهنمای شما باشد. با ما تماس بگیرید: 09121979750
نفقه
برای بررسی نفقه در دوران عقد ابتدا به ارائه تعریف نفقه در قانو ایران می پردازیم. پس از ازدواج، طرفین نسبت به یکدیگر وظایفی را به عهده می گیرند. این وظایف اغلب توسط قانون معین می شود. مطابق آنچه قانون مدنی می گوید، پرداخت نفقه زن تنها در صورتی که ازدواج زوج و زوجه دائمی باشد و زن از شوهر تمکین کند، به عهده مرد است. ماده 1107 قانون مدنی در تعریف نفقه اذعان می دارد:« نفقه عبارت است از همه ی نیاز های متعارف و متناسب با وضعیت زن، از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل، هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.»
با مشورت یک وکیل خانواده می‌توانید شرایط پرداخت نفقه را نسبت به شرایط خودتان متوجه شوید. اما برخی از نکاتی که در این بحث وجود دارد عبارتند از:
- نفقه زن بر نفقه سایر اقارب مرد مقدم است. عدم پرداخت مهریه توسط مرد یکی از موجبات طلاق است که می تواند توسط وکیل طلاق در دادگاه مطرح گردد.
- زن می‌تواند نفقه زمان گذشته خود را نیز مطالبه کند. این تفاوت زن با سایر خویشاوندان سببی مرد است.
- در پرداخت نفقه، تمکن مرد ملاک نیست. بلکه شرایط و احوالات زن ملاک است. یعنی زن اگر خودش هم ثروتمند باشد و از شوهرش درخواست نفقه نماید و وی از این تکلیف امتناع نماید یا الزام وی به پرداخت نفقه ممکن نباشد، زن می تواند برای طلاق به درخواست زوجه اقدام نماید.
- نفقه زن، طلب وی از شوهر اوست. در صورت ورشکستگی یا فوت شوهر و عدم کفایت اموال او برای پرداخت دیون، نفقه زن بر سایر بدهی ها مقدم می باشد.
نفقه در دوران عقد
نفقه در دوران عقد نیز به زوجه تعلق دارد؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا باید مواردی را متذکر شد. مطابق قانون مدنی ایران، مرد و زن پس از خواستگاری و تا قبل از خطبه عقد نامزد یکدیگر هستند. مراودات و حقوقشان مطابق قواعد مربوط به نامزدی قابل پیگیری است. اما به محض خطبه عقد، زن و شوهر اعلام می شوند. دیگر پیوند زناشویی آنها منوط به برگزاری مراسم عروسی یا زندگی در زیر یک سقف نیست. ممکن است بین اجرای خطبه عقد و زندگی مشترک آنها فاصله ای موجود باشد. ین به معنای عدم وقوع پیوند زناشویی بین آنها نیست. به همین دلیل است که ماده 1102 قانون مدنی اذعان می دارد: «همین که نکاح به طور صحت واقع شد، رابطه زوجیت بین طرفین، موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر، برقرار می شود».
مسئله ی دیگر آن است که نفقه تنها در صورت نکاح دائم وجود دارد و در عقد نکاح موقت یا همان صیغه، وظیفه ای برای پرداخت نفقه بر مرد محول نگردیده مگر انکه زن و مرد در هنگام انعقاد عقد موقت پرداخت نفقه را شرط کنند.
میزان نفقه زن در دوران عقد
مطابق قانون مدنی، زن و مرد پس از انعقاد عقد نکاح دائم به زوجیت یکدیگر در می آیند. پس نسبت به انجام وظایف زناشویی در مقابل یکدیگر مسئولیت و تعهد دارند. مرد وظیفه دارد به عنوان مدیر خانواده نفقه را پرداخت کند. وسایل آسایش را برای همسر خود فراهم نماید. در صورت عندالمطالبه بودن مهریه آن را به همسر خود پرداخت نماید. در مقابل زن وظیفه دارد امور داخلی منزل را مدیریت کرده و به تمکین خاص و عام بپردازد.
همانطور که گفتیم در مورد میزان نفقه در دوران عقد و در حالت کلی، مبلغ ثابتی وجود ندارد. چرا که شرایط بانوان متفاوت است. تعیین میزان دقیق آن به عهده کارشناس دادگستری است.
میزان نفقه در دوران عقد تفاوتی با میزان آن در زندگی مشترک ندارد. با این حال اینکه نفقه دریافتی باید ماهانه چقدر باشد همواره برای بانوان سوال است. در ادامه به میزان نفقه دریافتی در سال 1402 اشاره خواهیم کرد.
میزان نفقه در دوران عقد در سال 1402
اینکه چه میزان نفقه دریافتی مناسب زوج میب اشد از مسائل پرتکرار و حتی موجب بروز اختلافات شدید در بین زوجین است. همانطور که پیشتر اشاره شد، نمی توان برای نفقه در دوران عقد برای زنان میزان ثابتی را مشخص کرد. چرا که ملاک مبلغ نفقه، شرایط زن است. میزان نفقه پرداختی زنی که مدارک تحصیلی بالایی دارد یا از یک خانواده متمکن میب اشد، با زنی که شرایطی معمولی دارد یکسان نیست. حتی اگر وضعیت شوهرانشان یکسان باشد. اما چیزی که غیر قابل انکار است تاثیر تورم بر میزان نفقه است. نفقه یک امر مالی است و تاثیر شرایط اقتصادی بر آن، مانند سایر امور مالی، غیر قابل انکار می شود. با این حال اگر برای تعیین میزان دقیق نفقه خود کنجکاو هستید، می توانید با ارائه درخواست خود به دادگاه از نظر تخصصی کارشناسان حقوقی برخوردار شوید.
اگر مهریه شما از ملک زوج تعیین می شودف پیشنهاد ما به شما، مشاوره تخصصی با بهترین وکیل ملکی در تهران است.
حق حبس زن
زن می تواند در شرایطی که قانون برای وی در نظر می گیرد، تمکین نکند و نفقه خود را دریافت کند. به این حق، حق حبس می گویند. می خواهیم این حق را در بحث نفقه در دوران عقد بررسی نماییم. مطابق قانون مدنی اگر هنوز نزدیکی میان زن مرد رخ نداده باشد و مهریه عندالمطالبه( و نه عند الاستطاعة) باشد، زن میت واند تمکین خود را منوط به دریافت کامل مهریه خود نماید.در عین حال نفقه خود را از شوهر بگیرید.
به همین دلیل بر اساس ماده 1085 قانون مدنی: « زن، می تواند تا مهریه او تسلیم نشده، از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد، امتناع کند، مشروط بر اینکه، مهر او حال باشد و این امتناع، مسقط حق نفقه نخواهد بود.»
این حق به این دلیل است که زن به دلیل عدم دریافت مهریه خود با عدم تمکین ناشزه محسوب نمی شود. در نتیجه مستحق دریافت نفقه می باشد. وکیل مهریه شخصی است که می تواند در صورت عدم پرداخت مهریه، از جانب زن در دادگاه اقامه دعوا انجام بدهد.
برای گرفتن نفقه باید چه کاری انجام داد؟
به عنوان سخن پایانی در بحث نفقه در دوران عقد به بررسی چگونگی دریافت نفقه در حالت کلی می پردازیم. از همراهی شما سپاسگزاریم. پرداخت نفقه، وظیفه مالی مرد نسبت به زن و به عبارت دیگر بدهی وی به ایشان است. پس خیلی بهتر است که زوجین با صحبت با یکدیگر در مورد کمیت و چگونگی پرداخت آن به نتیجه برسند. قابل ذکر است که دعاوی مربوط به نفقه، در دو نوع حقوقی و کیفری وجود دارند که در نوع حقوقی آن زن باید دادخواست خود را به دادگاه، و در نوع کیفری آن شکوائیه خود را به دادسرا ارائه دهد.
- نفقه معوقه : تصور کنید که در صورت تمکین زن در ماه های پیشین، شوهر یک ماه را بدون دلیل موجه از پرداخت نفقه به همسر خود سر باز بزند. در این صورت نفقه جنبه ی دینی و حقوقی دارد.
- ترک انفاق: ترک انفاق جرم است. بدین معنا که در صورت تمکین زن یا عدم تمکین وی به اجازه دادگاه بنا به هر دلیلی، شوهر عامدانه از پرداخت نفقه به زن استنکاف می ورزد. در این صورت زن می تواند شکواییه ترک انفاق را تنظیم کمد. نه تنها نفقه ماه های پیشین، بلکه نفقه حال خود را از دادسرا مطالبه نماید. در این مورد قانون حمایت از خانواده در ماده 53 خود اظهار دارد:« هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تادیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می‌شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است. در صورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزائی یا اجرای مجازات موقوف می‌شود.»
