متاسفانه خیلی از ازدواج‌ها به طلاق و جدایی می‌انجامد.عدم آگاهی از قواعد و قوانین آن در ابتدای امر ازدواج، باعث سهل‌انگاری نسبت به این موضوع و بروز مشکلات عیده برای جدایی در صورت تصمیم زوجین به طلاق میشود. در بسیاری از مواقع نیز باید برای احقاق حق خود به وکیل حرفه ای مراجعه نمود. اما حق طلاق چیست؟ در قانون ایران حق طلاق برای چه کسی در نظر گرفته شده است؟
حق طلاق چیست؟
طبق قانون، مرد میتواند زن خود را طلاق دهد. یعنی این حق فقط و فقط برای مرد در نظر گرفته شده است واز جهت مرد میتواند ثبت شود . بطور کلی به حقی که قانون در امر طلاق برای مردان به رسمیت شناخته، حق طلاق می‌گویند.
طبق قانون حق طلاق با کیست؟
قانون مدنی صراحتاً در ماده ۱۱۳۳ خود بیان کرده است که امر طلاق و اجازه آن به زوج، یعنی مرد خانواده سپرده شده است. به عبارتی بعد از انعقاد عقد نکاح مرد میتواند با پرداخت حقوق مالی زن،زوجه را طلاق دهد. اما زوجه(زن) فی‌النفسه مگر طی موارد استثنایی مانند عدم پرداخت نفقه و وجود عسر و حرج نمی تواند اقدام به طلاق کند.
دادن حق طلاق به زن
همیشه شنیده‌ایم که در شروط ضمن عقد نکاح، دادن حق طلاق به زن وجود دارد. هرچند این عبارت میان عوام مصطلح شده است اما باید گفت حقی به زن تعلق نمیگیرد، بلکه مرد در اجرای حق خود(طلاق) به زن وکالت می دهد تا بتواند برابر و مساوی با مرد برای طلاق دادخواست دهد. یک تصور اشتباه دیگر این است که با دادن وکالت در طلاق به زن، مرد از حق قانونی خود منع میشود و دیگر نمی‌تواند در صورت نیاز،اقدام به درخواست طلاق کند. این شرط ضمن عقد صرفا توانایی زوج و زوجه را در اقدام به طلاق برابر میکند و هیچ حقی از مرد سلب نمیشود، بلکه زوجین می‌توانند با توافق هم این نابرابری قانونی را پوشش دهند.
وکالت در طلاق می تواند از دو طریق میتواند به زن تعلق بگیرد. اول این که به صورت شرط در ضمن عقد نکاح در سند ازدواج قید شود و دوم اینکه بعد از ازدواج زوج با مراجعه به دفتر اسناد رسمی وکالت در طلاق را به زوجه بدهد.
مزایای حق طلاق برای زن
همانطور که مرد با در دست داشتن این حق میتواند با دردسر کم اقدام به طلاق کند، زن نیز میتواند با داشتن وکالت در طلاق، پروسه‌ی طولانی قضایی طلاق را طی نکند و مدت زمان طلاق را کوتاه کند. در واقع نیازی به اثبات عسر و حرج یا عدم پرداخت نفقه یا حضور شوهرش نیست. بلکه مانند مرد میتواند برای طلاق اقدام و پس از گذراندن مراحل قضایی و قانونی جدا شود. برای تحقق هرچه سریعتر این امر باید مشاوره با وکیل طلاق داشته باشد.
معایب دادن حق طلاق به زن چیست؟
قابل توجه است که با دادن وکالت در طلاق به زن، حقی از مرد سلب نمیشود. برای زوجین یا هرکدام از آنها که تصمیم به طلاق دارند ضروری است که پیش از هر اقدامی از یک وکیل پایه یک دادگستری جهت شفافیت امور کمک بگیرند. داشتن وکالت در طلاق معایبی برای هیچکس ندارد و صرفا زوج و زوجه که در زندگی شریک یکدیگر بودند، برای اخذ طلاق در شرایط یکسان و برابر قرار میگیرند.
چرا وقتی وکالت در طلاق را داریم باید وکیل دادگستری داشته باشیم؟
خیلی از مسائل حقوقی مثل طلاق عادی میتواند بدون حضور یک وکیل انجام گیرد.اما زمانیکه که زن وکالت در طلاق دارد، داشتن یک وکیل حقوقی پایه یک اجباری است. وکالت در طلاق یعنی اینکه زن از جانب شوهرش اجازه دارد تا امور طلاق را به فرد دیگری تفویض کند و آن فرد بجای زوج در تمام مراحل قانونی و قضایی حضور داشته باشد. این فرد ثالث، وکیل است. پس اگر زنی با داشتن وکالت در طلاق تصمیم به اقدام نسبت به طلاق داشت، باید با یک وکیل دادگستری که نماینده شوهر است همراه باشد تا طلاق به شکل صحیح انجام پذیرد.
گرفتن مهریه در صورت داشتن حق طلاق امکان پذیر است؟
گرفتن مهریه و وکالت در طلاق تعارضی با یکدیگر ندارند. برخی از خانمها بطور داوطلبانه و برای برقراری مساوات، در قبال گرفتن وکالت در طلاق مهریه خود را به اصطلاح میبخشند. میدانیم که اگر زوج بخواهد زوجه را طلاق دهد، باید تمام حقوق مالی او را پرداخت کند. در اینجا نیز با وجود وکیل مهریه، به عنوان طلب زن از مرد مهریه قابل مطالبه است. اما بهتر است ابتدا امور طلاق خود را کامل انجام داده و سپس با مشاوره با وکیل خانواده برای مطالبه مهریه اقدام نمایید.
اعتبار وکالت در طلاق پس از رجوع
بطور کلی وکالتنامه‌ی طلاق در سه صورت باطل میشود:
-فوت فرد
-سفیه(از دست دادن عقل معاش) یا محجور(دیوانه) شدن فرد
-در صورتی که فرد صغیر باشد
طبق رای هیات عمومی دیوان عالی کشور اگر زن از طلاق رجوع کند استفاده مجدد از وکالت در طلاق صحیح است. چرا که تنها در موارد فوق‌الذکر اعتبار وکالتنامه از بین میرود. برای آگاهی از شرایط رجوع می توانید از یک مشاور حقوقی کمک بگیرید.
مراحل طلاق از طرف زن با داشتن حق طلاق
برای اینکه یک زن دارای وکالت در طلاق بتواند برای طلاق خود اقدام کند، وجود سه مورد در وکالتنامه الزامیست که اگر نباشد، وکالتنامه کامل نیست:
-حق توکیل به غیر دارد
-حق عزل وکیل را ندارد
-حق ضم وکیل دارد.
همچنین وکالتنامه باید به صورت رسمی در دفاتر ثبت اسناد رسمی تنظیم شده باشد و هرگونه وکالت شفاهی یا غیره، مستند نیست.
در اینصورت زوجه با استناد به حق طلاق میتواند درخواست طلاق کند. به این شکل که دادخواست طلاق از جانب زوجه ارائه میشود و وکیل انتخاب شده، وکالت زوج(شوهر) را به عهده میگیرد. پس از آنکه جلسات مشاوره و غربالگری و حضور یا عدم حضور زوجین در این جلسات و همچنین حکم طلاق دادگاه محرز شد، به همراه وکیل به یک محضر مراجعه کرده و در حضور دو شاهد آقا، سند طلاق از سمت زوجه و از سمت وکیل به وکالت از زوج امضا و صیغه طلاق جاری میشود.
حالتی وجود دارد که زوجه نیز میتواند در هیچ یک از مراحل طلاق حضور نداشته باشد، آن هم زمانیست که به یک وکیل دیگر وکالت دهد تا بجای خودش در روند طلاق حضور داشته باشد.
طلاق توافقی و طلاق با داشتن وکالت در طلاق تفاوت زیادی ندارد.در هردو روند آسان‌تر است اما بهتر است برای اطلاع از جزئیات طلاق توافقی با یک وکیل خانواده مشورت کنید. اگر زوجه وکالت در طلاق داشته باشد میتواند از جانب خود یا به وکالت از شوهرش درخواست طلاق کند.
در طلاق غیابی، رای طلاق بدون حضور یکی از طرفین صادر شده است و هریک می‌توانند در مهلت قانونی مقرر شده در دادنامه‌ی طلاق، واخواهی انجام دهند.
مدت زمان طلاق با داشتن حق طلاق
از روند سریعتر طلاق با وجود وکالتنامه صحبت کردیم اما منظور این نیست که این نوع از طلاق نیازی به شرکت در جلسات مشاوره و غربالگری ندارد. حضور زوج در این جلسات اجباری است و مدت زمان انجام امور بهزیستی میتواند تا ۵ ماه طول بکشد. مابقی مراحل قضایی نیز مثل هردعوای حقوقی دیگر زمانی را تا صدور رای قاضی میگذراند.
مدارک لازم جهت گرفتن حق طلاق
تنها مدارک موارد مورد نیاز برای ثبت وکالت سه مورد است:
-کارت ملی زن و مرد
-شناسنامه زن و مرد
-عقدنامه
نمونه شرط وکالت طلاق ضمن عقد نکاح
-ضمن عقد نکاح زوج به زوجه وکالت داده است برای طلاق خلع یا رجعی توافقی یا یکطرفه با حق قبول بذل کل مهریه و حقوق مالی در قبال طلاق با اسقاط حق تجدید نظر و فرجام خواهی و همچنین تعیین تکلیف در خصوص حضانت و نفقه فرزندان مشترک آتی با حق ثبت در محضر طلاق با حق توکیل به غیر برای تمام موارد مذکور .
-ضمن عقد نکاح زوج به زوجه وکالت داده است برای هر نوع طلاق توافقی یک طرفه با حق قبول بذل هر مقدار از مهریه با اسقاط حق تجدید نظر خواهی و فرجام خواهی و همچنین تعیین تکلیف در خصوص حضانت و نفقه فرزندان مشترک آتی با حق ثبت طلاق در دفتر طلاق با حق توکیل به غیر برای تمام موارد مذکور.
نمونه متن وکالت نامه وکالت در طلاق زن به مرد
مورد وکالت: مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی، دادگاه های خانواده و یا شوراهاي حل اختلاف و ديگر مراجع صالحه، تقديم دادخواست، انتخاب و انعقاد قرارداد وکالت با هر يک از وکلاي دادگستري در راستای مطلقه نمودن خانم موکل از قيد زوجيت آقای … و درخواست صدور گواهي عدم امکان سازش يا حکم طلاق به هر قسم از طلاق اعم از توافقی، یکطرفه(له یا علیه) ،بائن، رجعي، خلع يا مبارات و با هر شرط و قرار، وکالت در بذل عين مهريه يا کمتر و يا بيشتر از آن یا معادل آن به هر مقدار که وکیل صلاح بداند و هر شرط ضمن العقد دیگر، تعيين تكليف حضانت، ملاقات و نفقه فرزند يا فرزندان مشترک و همچنین تعیین تکلیف در خصوص جهیزیه، نفقه و اجرت المثل، معرفي و انتخاب داور و مراجعه به واحد مشاوره و شرکت در جلسات مشاوره با حق توكيل به غير، تجديد نظر خواهي و فرجام خواهي و حق اسقاط آن ها به تشخیص وکیل، استرداد دعوي يا دادخواست، حضور در هر يک از دفاتر رسمي ثبت طلاق و اجراي صيغه شرعي طلاق و امضاء كليه اوراق و اسناد و دفاتر مربوطه و همچنين انجام ساير تشريفات لازم و قانوني با اختیارات کامل به نحوي كه در هيچ از مراحل نيازي به حضور و امضاء مجدد موکل نباشد با حق توکیل به غیرو انتخاب وکیل دادگستری
حدود اختيارات: وكيل مذکور با حق توکيل بغير “و لو کرارا” و مع الواسطه در عزل و نصب وکلاي انتخابي در انجام دادن تمامي تشريفات قانوني مورد وکالت از طرف موکل اختیار تام داشته و امضاء و اقدامات نامبرده به منزله امضاء و اقدام موکل نافذ و معتبر است و موکل ضمن عقد خارج لازم حق عزل و ضم وكيل و انجام هرگونه عمل مغایر با مفاد اين سند را تا انجام کامل مورد وکالت را از خود سلب و ساقط نمود.
نمونه متن وکالتنامه حق طلاق بدون مهریه
موکل : زوج
وكيل : زوجه
مورد وکالت : مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی، ….، اجرت المثل و وکالت در قبول بذل تمام مهريه استحقاقي، نفقه و اجرت المثل تعيين تكليف حضانت….
نمونه متن وکالتنامه حق طلاق با مهریه
موکل : زوج
وکیل: زوجه
مورد وکالت: مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، ……، وکالت در قبول بذل عين مهريه يا کمتر و يا بيشتر از آن یا معادل آن به هر مقدار که وکیل صلاح بداند و هر شرط ضمن العقد (وكيل حق دريافت مهريه با وکالت قبول در بذل دارد)، تعيين تکليف حضانت، ملاقات …
