خشونت خانگی به معنی رفتار خشونت آمیز و سلطه گرانه یک عضو خانواده علیه عضو یا اعضای ديگر همان خانواده است. طبق مطالعه های جامعه شناسی، مقصود اصلی خشونت خانگی کودکان خردسال هستند.دومین نوع خشونت رایج در خانواده، خشونت علیه زنان است.خشونت داخل خانواده بازتاب الگوهای کلی تر رفتار خشن است. بسياري از مردانی که زنان و کودکانشان را از نظر فیزیکی مورد تجاوز قرار میدهند ، سابقه خشونت در زمینه های ديگر را هم دارند. پذیرش فرهنگی شکل هایی از خشونت خانگی مثل تنبيه بدني از عواملی است که ميزان خشونت خانگی را افزایش می دهد.
در خشونت خانگی هم زنان امکان دارد قربانی باشند، و هم مردان. برای این که کسی که خشونت و بدرفتاری را اعمال می کند امکان دارد هم زن باشد، و هم مرد.خشونت خانگی ممکن است نه تنها بین زنان و مردان، بلکه بین دگرباشان هم اتفاق بیفتد. ولی در کل، اغلب زنان هستند که درگیر خشونت خانگی از طرف اعضای مرد خانواده خویش هستند. متأسفانه خشونت خانگی و توضیح آن آن قدر ساده نیست؛ برای این که به غیر از وجود آن بین زنان و مردان یا دگرباشان، خشونت میتواند بر کودکان، والدین و سالمندان هم تحمیل گردد.
انواع خشونت خانگی
خشونت خانگی علیه زنان، بنابر تعریف سازمان ملل عبارت است از: «هر نوع عمل خشونت‌آمیز مبتنی بر جنسیت که منجر به آسیب جسمی، جنسی و روانی به زنان شود.» مطابق این تعریف انواع خشونت خانگی عبارت‌اند از:
- خشونت جسمی؛
- خشونت جنسی؛
- خشونت عاطفی و روانی؛
- خشونت اقتصادی.
خشونت جسمی
شاید پرخطر ترین نوع خشونت خانگی، ضرب و شتم مهاجم باشد. اعمالی مانند مشت زدن، لگد زدن، گاز گرفتن، هل دادن، خفه کردن، زخم کردن، غرق کردن، کشیدن مو، سوزاندن و حتی تهدید به حمله فیزیکی از جمله این خشونت هاست.قطع کردن نیازهای فیزیکی مانند تغذیه، بهداشت، کمک به درمان جراحت یا بیماری و زندانی کردن هم از خشونت های فیزیکی شمرده می شود.پرتاب اشیاء، شکستن و اسیب زدن به وسیله های منزل و حتی اسیب زدن به حیوانات خانگی هم از این جمله است.در این مورد لازم است که اقدامات فوري از طريق مراکز و منابع حمایتی صورت گیرد تا از اسیب های جدّي پيش‌گيري شود.
اگر به دنبال بهترین وکیل ملکی تهران می گردید با ما تماس بگرید.
خشونت عاطفی روانی
خشونت روانی است این نوع خشونت به معنای هر نوع رفتار و گفتار خشنی است که سلامت روانی شخص را با خطر مواجه می نماید. مانند انتقاد ناروا، تمسخر، توهین، تهدید به ازدواج مجدد ، تهدید به طلاق، اعمال مالکيت، عدم اجازه خروج از خانه، تهدید به بچه دزدی، تهدید به تخریب دارایی، متلک گویی و اجبار به دیدن تصاویر و صحنه های خلاف عفت.
خشونت جنسی
خشونت جنسی به معنای هر نوع رفتار جنسی خشنی است که از روی قصد و نیت توأم با زور و بی رضایتی و یا اکراه و یا بي‌ميلي و یا بیرون از ارتباطات متعارف بین دو جنس مخالف به تهدید و صدمه جنسی انجام شود و مصادیق آن عبارتند از تجاوز به عنف، آزار جنسي و مزاحمت و تماس بدنی، ختنه دختران، بارداری اجباری، اجبار به روابط جنسی غیر طبیعی، اجبار به روابط جنسی در زمان قاعدگی و بیماری.
خشونت اقتصادی
خشونت اقتصادی یعنی رفتاری خشن در امور مربوط به اشتغال، اقتصاد، دارایی که شخص را تحت فشار و ازار و تبعیض قرار می دهد. مثل عدم پرداخت نفقه، بخل و کنترل وسواسگرانه مخارج خانه، دریافت اجباری حقوق همسر، تبعیضات و نابرابری های اقتصادی.خشونت معمولاً بازتابی از پائین بودن سطح تحمل افراد جامعه، احساس پرخاشگری و اسیب روانی است. افرادی که در بچگی در معرض انواع خشونت قرار گرفته اند، افردی که اعتماد به نفس پایینی دارند، برای خود احترام و ارزش مخصوصى قائل نیستند و یا افرادی که خلق افسرده ای دارند، انواع خشونت را نسبت به خود بیشتر تحمل می کنند.
علاوه بر این، مواردی مانند ازدواج اجباری، و ازدواج و بارداری دختران زیر ۱۸ سال نیز از مصادیق خشونت خانگی علیه زنان محسوب می‌شوند.
راهکارهای قانونی پیشگیری از وقوع خشونت خانگی علیه زنان یا مقابله با آن
راهکارهای قانون مدنی
در قانون مدنی ایران، در بخش مربوط به حقوق خانواده در چند مورد محدود به مسئله خشونت خانگی پرداخته شده است. بر اساس ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی، اگر زنی در منزل مشترک با همسر خود مورد ضرر جانی، مالی یا شرافتی قرار گیرد، میتواند خانه همسر خود را ترک کند، بدون اینکه ناشزه (زنی که وظایف زناشویی‌اش را بدون عذر شرعی یا قانونی انجام نمی‌دهد) محسوب شود (نشوز)؛ در مقابل، مرد نیز موظف است که همچنان نفقه زن خود را بپردازد.همچنین مطابق ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، یکی از مواردی که مطابق آن زن میتواند از دادگاه درخواست طلاق نماید، ضرب‌وشتم و خشونت جسمی همسر علیه اوست. قانون حمایت از خانواده در این موضوع ساکت است.
راهکارهای قانون مجازات اسلامی
در قانون مجازات اسلامی به‌طور اختصاصی به خشونت خانگی علیه زنان پرداخته نشده است. فقط در صورتی که اقدامات صورت‌گرفته مطابق موازین این قانون جرم باشد (مثلا ضرب‌وشتم)، دارای مجازات و البته دیه خواهد بود.البته شاید در اینجا ذکر ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) ثمربخش باشد، هرچند که موضوع بحث ما در خصوص خشونت خانگی است. مطابق این ماده، «هرکس در اماکن عمومی یا معابر متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان شود یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به آنان توهین کند، به حبس از دو تا شش ماه و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد».
خلأهای قانونی
واضح است که راهکارهای قانونی پیشین به‌هیچ‌عنوان نه برای پیشگیری از وقوع خشونت خانگی کافی است و نه برای حمایتهای بعدی از آسیب‌دیدگان و مجازات خاطیان. این امر زمانی روشن‌تر می‌شود که نگاه کوتاهی به آمار موجود در زمینه خشونت خانگی در ایران بیندازیم.
طبق اعلام سازمان بهزیستی، ۲۷ درصد زنان ۱۹ تا ۴۹ساله در فاصلۀ سال‌های ۹۶ تا ۹۷ مورد خشونت همسر قرار گرفته‌اند. همچنین، طبق گزارش پزشکی قانونی، ۹۰ درصد خشونت های خانگی علیه زنان است.همچنین پژوهش دیگری نشان می‌دهد ٦٦ درصد زنان ایرانی از آغاز زندگی مشترک‌شان تاکنون، حداقل یک بار مورد خشونت قرار گرفته‌اند .به این آمارها باید این نکته را نیز افزود که تنها کمتر از ۳۵ درصد از خشونت‌های خانگی در ایران به پلیس گزاش داده می‌شود.
با در نظر گرفتن همه این موارد، جامعه حقوقی کشور به این نتیجه رسید که زمان آن فرارسیده است که قانونی کامل و جامع برای مقابله با پدیده خشونت خانگی به تصویب برسد. به این ترتیب، متن «لایحه منع خشونت علیه زنان» یا «لایحه تأمین امنیت زنان» در سال ۱۳۹۶ تدوین شد و به قوه قضائیه ارائه گردید.
موسسه حقوقی بین المللی عدالت آریایی با بهره گیری از بهترین وکیل دادگستری تهران تا انتهای مسیر حقوقی همراه شماست.
