جعاله چیست ؟
جعاله از ریشه کلمه جعل به معنی چیزی است که در مقابل انجام دادن کاری به دیگری پرداخت می شود . در لغت به معنی اجرت و دستمزد است. در ماده 561 قانون مدنی به این ترتیب تعریف شده است :” عبارت است از التزام شخصی یه اداء اجرت معلوم در مقابل عملی اعم از اینکه طرف ، معین باشد یا غیر معین “.
یک عقد معین است ؛ زیرا در قانون برای آن نام مخصوصی در نظر گرفته شده است . براساس یکی از تعاریف فقها، ملتزم شدن جاعل به دادن عوض در قبال عملی که حلال و مقصود عقلا است، جعاله نامیده می‌شود.
ارکان جعاله:
از سه رکن جاعل، عامل و جُعل تشکیل می‌شود:
- جاعل: کسی که انجام کاری را درخواست می‌کند.
- عامل: کسی که کار درخواستی را انجام می‌دهد.عامل می تواند یک فرد معین باشد یا فرد یا افراد نامعینی باشند .
- جُعل یا (جعیله): عوض و مزد را می‌گویند.
شرایط عمل مورد جعاله:
برای کاری که در خواست انجامش تحت عنوان جعاله می شود شرایطی در قانون در نظر گرفته شده است . این شرایط عبارتند از:
- کار مورد جعاله، حلال و مشروع باشد. بر عمل نامشروع باطل است .جعاله بر کارهای حرام مثل دزدی باطل است.
- کار، غرض و منفعت قابل توجه عقلایی داشته باشد، بنابراین جعاله بر انجام کارهای عبث و بیهوده صحیح نیست.
- جعاله نباید کاری باشد که انجام آن بر خود جاعل واجب است.مثلا در ازای خواندن نماز به او مزد بدهد.
اقسام آن:
- جعاله خاص: ایجاب برای شخص معین است و طرف خطاب، یک یا چند نفر خاص هستند. در این نوع، فرد جاعل قصد و نیت خود را تنها برای یک یا چند نفر معین مطرح می‌کند و کس دیگری نمی‌تواند با انجام دادن آن کار، اجرت و یا جعل را دریافت کند.
- جعاله عام: هدف جاعل، رسیدن به مقصود خود است و برای او فرقی ندارد که کار مورد نظر توسط چه کسی انجام شود.
انعقاد آن:
در عقد جعاله ، ایجاب از طرف جاعل بوده و به صورت عام یا خاص است. درایجاب عام، همواره این امر مفروض است که التزام به پرداخت عوض یا اجرت، در مقابل اولین کسی است که عمل را انجام داده است. قبول در جعاله ممکن است صریح یا ضمنی باشد، همانطور که در جعاله عام چنین است.
جواز عقد :
طبق قانون، تعهدی جایز است و تا زمانی که عمل به اتمام نرسیده باشد هر یک از طرفین می‌توانند رجوع کنند اما اگر جاعل، در اثنای عمل عامل از جعاله رجوع کند باید اجرت‌المثل عمل عامل را بدهد. دارای این مزیت است که در آن معلوم بودن تفصیلی کار لازم نیست و موضوع التزام می‌تواند مجهول باشد همانطور که قانون مدنی هم به آن تصریح دارد.
چنان که در مورد اجرت نیز همین مطلب ثابت است. کاری که به موجب جعاله، درخواست می‌شود، باید مشروع و عقلایی باشد،اگر شخصی، برای ارتکاب جرم یا کاری برخلاف اخلاق حسنه، ملتزم به دادن اجرت شود، باطل است.
موسسه حقوقی بین المللی عدالت آریایی با بهره گیری از بهترین وکیل حقوقی تهران تا انتهای مسیر حقوقی همراه شماست.
منبع:گوگل
