طلاق از جمله مسائلی است که متاسفانه در جامعه ما آمار بالایی دارد.به طوری که طبق تحقیقات انجام شده توسط متخصصین، در سال ۱۴۰۰ از هر سه ازدواج یکی از آنها به طلاق منجر شده و بنا به همین دلیل نیز آمار ازدواج در طی ده سال گذشته ۳۶ درصد کاهش یافته است. پس بر ما واضح است که طلاق به مثابه یک موضوع اجتماعی و پر تحقق، داراب اهمیت زیادی است. قانونگذار ما قواعد خود را ناشی از دین مبین اسلام میداند. پس، قواعد طلاق نیز از این درگاه مستثنی نیستند و درهم‌تنیدگی دین با قوانین ما در خصوص طلاق کاملا مشهود است. قبلا در مطالب قبلی به طلاق و حق طلاق به تفصیل پرداخته‌ایم. اما مفهومی که کمتر به گوش ما رسیده اما نا آشنا نیز نیست، مفهوم سه طلاقه است. در این مطلب به مفهوم سه طلاقه، قواعد حاکم بر این پدیده و شرایط و عواقب آن خواهیم پرداخت. مطالعه این مطلب برای شما سودمند خواهد بود اما پیشنهاد ما این است که اگر در شرف طلاق هستید، حتما یک وکیل طلاق را در جریان امور خود بگذارید.
طبق ماده 1057 قانون مدنی، «زنی که سه مرتبه متوالی زوجه یک نفر بوده و مطلقه شده، بر آن مرد حرام میشود مگر اینکه به عقد دايم به زوجیت مرد دیگری درآمده و پس از وقوع نزدیکی با او به واسطه طلاق یا فسخ یا فوت، فراق حاصل شده باشد.»
بنابراین، مردی که سه مرتبه متوالی زنی را طلاق داده، اعم از اینکه طلاق بعد از رجوع در ایام عده یا پس از نکاح جدید واقع شده باشد، نمی‌تواند از نو با آن زن ازدواج کند، زیرا ازدواجی که این قدر متزلزل و ناپدار باشد، نمی‌تواند کانون خانوادگی خوشبختی به وجود آورد و بجاست که از تجدید آن پس از سه بار طلاق متوالی جلوگیری شود به علاوه قانونگذار خواسته است بدین وسیله از تکرار طلاق جلوگیری کند.
تعریف طلاق
هیچ زن و مردی در هنگام انعقاد عقد زوجیت خود فکر نمیکنند که روزی ممکن است مسیر زندگی شان از یکدیگر جدا شود و مجبور به انتخاب طلاق شوند. طلاق یکی از راه های پایان زندگی مشترک است که قانون مدنی به تبیین تعریف آن، اصول آن و اصول حاکم بر آن میپردازد. کلمه‌ی طلاق در لغت به معنای گشودن گره رها شدن است. پیش‌بینی نهاد طلاق در عالم حقوق و قانونگذاری نیز برای رهاسازی افراد از ازدواج است که به طور نشأت گرفته از فقه اسلامی، با لفظ مخصوصی انجام میشود. ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، حق طلاق را مختص به مرد دانسته است و مرد میتواند با ارائه گواهی عدم سازش به دادگاه، همسر خود را طلاق دهد. وکالت در طلاق یا همان حق طلاق از شروط ضمن عقد است که طی آن اجازه اقدام به طلاق همچون مرد خانواده، به زن داده میشود که بحثی جدا از مطلب کنونی ماست. شما با مشاوره با وکیل میتوانید از این شروط آگاهی یابید.
انواع طلاق:
طلاق انواع و اقسامی دارد که عبارتند از طلاق بائن و طلاق رجعی.
1- طلاق بائن:
طلاقی است که مرد حق رجوع به زن را در عده ندارد و موارد آن در ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی معین گشته است. از جمله این موارد میتوان به طلاقی که قبل از نزدیکی انجام شود اشاره کرد.
2- طلاق رجعی:
نیز طلاقی است که مرد میتواند در طول مدت عده به زن رجوع کند و زندگی مشترکشان را از نو آغاز کند.اکثر طلاق ها به این نحو انجام میشود. اگر قصد به گرفتن طلاق دارید و نمی دانید که طلاق به درخواست زوجه در مورد شخص شما امکان پذیر است یا خیر، بهتر است از یک وکیل دادگستری در مسیر خودیاری بگیرید.جدا از تقسیم بندی یاد شده، این امر به شکل طلاق غیابی با به شکل طلاق توافق و یک‌طرفه نیز صورت میگیرد.
فرق ازدواج دائم و موقت چیست؟
امر ازدواج به طور کلی و در کشور ما به دو صورت ازدواج دائم و‌موقت انجام می پذیرد. البته اهل تسنن ازدواج موقت نداشته، و این عقد موقت صرفا مختص به مذهب تشیع می باشد. این دو ازدواج در احکامی مثل مهریه، مدت، نفقه، جدایی زوجین، عده زن و ارو زوجین از یکدیگر تفاوت دارند. تعیین مدت ازدواج و ذکر مهریه دقیق از شرایط صحت عقد موقت است که چنین شروطی در ازدواج دائم وجود ندارد. تفاوت دیگر در مورد امر طلاق است. امر طلاق صرفا مربوط به ازدواج دائم است و ازدواج موقت با بذل مدت توسط مرد یا اتمام مدت، به پایان میرسد. در ازدواج موقت زن و‌مرد از یکدیگر ارث نخواهند برد مگر آنکه صرفا تا سقف یک سوم از اموال خود به نام یکدیگر وصیت کنند. برای آگاهی از شرایط ثبت و انعقاد عقد موقت باید با وکیل خانواده مشورت کنید.
عده زن در ازدواج دائم سه طهر و در ازدواج موقت دو طهر است. در ازدواج موقت، زن حق نفقه ندارد مگر اینکه شرط شود با اصلا عقد ازدواج موقت بر مبنای آن جاری شده باشد.
سه طلاقه کردن یعنی چه؟
همانطور که گفتیم یکی از انواع طلاق، طلاق بائن است. وفق ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی طلاق بائن در موارد ذیل قابل تحقق است:
۱-طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود
۲-طلاق یائسه
۳-طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد
۴- سومین طلاق که بعد از سه وصلت به عمل آید، اعم از اینکه وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید.
مورد اخیر، همان چیزی است که بین مردمان به سه طلاقه معروف شده است. یک وکیل حرفه‌ای در مورد شرایط این اتفاق ، آثار و احکام آن علم کامل و اجمالی دارد.
مطابق ماده ۱۰۵۷ قانون مدنی، زنی که سه مرتبه متوالی زوجه یک مرد بوده و مطلقه شده است، بر آن مرد حرام میشود. به عبارتی هدف از این قانون آن است که ازدواج چهارم آنها توسط قانون و شرع به رسمیت شناخته نشود. مشخص است که پس از ۳ ازدواج و سه طلاق، آن مرد و زن با یکدیگر تفاهمی نداشته و ازدواج مجدد آنها به مصلحت خودشان و جامعه نخواهد بود و جامعه را متحمل هزینه خواهد کرد. در واقع، شوهر باید سه بار زن را طلاق دهد و در دو طلاق ابتدایی، در زمان عده به او رجوع کرده باشد یا بین آن دو عقد نکاح جدیدی واقع گشته باشد. این دو فرد در یک صورت میتوانند برای بار چهارم زندگی خود را با یکدیگر از سر بگیرند آن هم زمانی است که زن پس از ازدواج سوم، به عقد دائم دائم مرد دیگری درآمده، پس از وقوع نزدیکی از او جدا شود و مجدد برای بار چهارم با شوهر اول خود ازدواج کند. مهم در این امر، قطع شدن زنجیره‌ی ازدواج و طلاق مداوم بین یک زن و مرد است. به مردی که این زنجیره را قطع میکند، محلل میگویند. مشخص است که این یه بار طلاق باید در سه عقد نکاح مجزا محقق شود و اینکه در یک جلسه مرد سه بار بگوید تو را مطلقه کردم، این نوع کردن زن محسوب نمی گردد.
سه طلاقه کردن در فقه اهل سنت
همانطور که گفتین در قانون ایران، سه طلاقه کردن در یک جلسه و صرفا با گفتن سه باره توسط مرد محقق نخواهد شد.بنا بر فقه شیعه سه طلاقه کردن زن وقتی تحقق می‌پذیرد که مردی همسر خود را طلاق دهد، سپس در ایام عده یا پس از تمام شدن وقت عده با او ازدواج کند، آنگاه برای بار دوم همسر خود را طلاق دهد و همانند بار اول یا در ایام عده یا پس از انقضای مدت عده با او ازدواج کند، آنگاه برای بار سوم همسر خود را طلاق دهد. این زن سه طلاقه به‌شمار می‌آید.
اما در فقه اهل تسنن،بر خلاف تشیع، این عمل در یک جلسه نیز می تواند محقق شود و صحیح است. ایشان معتقدند یک مرد مسلم طبق رسومشان اجازه دارد با سه بار تکرار لفظ طلاق، به خواندن سه باره‌ی صیغه طلاق در یک مجلس زنی را به خود حرام کنند. بعبارتی تنها با یکبار ازدواج میتوانند این عمل را انجام دهند که همانطور که در پیشتر گفته شده؛ چنین امری وفق قانون مدنی ایران صحیح نیست و اعتباری ندارد. چرا که میتواند فشارهای روانی زیادی را به فرد فرود آورد.
شرایط سه طلاقه کردن در قانون
قانون ایران به تبعیت مذهب شیعه این اتفاق را پذیرفته است با آنکه دیگر در دنیای امروزی اتفاقی رایجی نمی‌باشد. مطابق ماده ۱۰۵۷ قانون مدنی، زنی که سه مرتبه متوالی زوجه یک نفر بوده و مطلقه شده است بر آن مرد حرام می شود. مگر اینکه به عقد دائم مرد دیگری درآمده و پس از وقوع نزدیکی با او به واسطه طلاق یا فسخ یا فوت فراق و جدایی حاصل شده باشد.
حکم سه طلاقه کردن چیست؟
توافق اهل تسنن و اهل تشیع بر آن است که با سه طلاقه شدن، زن بر مرد حرام میشود. مگر آنکه زن با مرد دیگری که محلل نام دارد ازدواج کند و سپس آن مرد زن را طلاق دهد یا فوت کند. در اینصورت همسر سابق وی میتواند او را به نکاح خود در بیاورد.
سه طلاق کردن در حقوق ایران چگونه است؟
همانطور که گفته شد به تبعیت از مذهب تشیع، ماده ۱۰۵۷ قانونی به آن پرداخته و شرایط آن را مشخص نموده است.
تکلیف مهریه در سه طلاقه کردن
در چنین شرایطی مهریه و مقررات آن تفاوتی با یک طلاق عادی نخواهد داشت. یعنی در هربار ازدواج مهریه به زن تعلق میگیرد و با هربار طلاق یا طی همان ازدواج مبنا بر نوع مهریه، به زن پرداخت میگردد. پس مهریه در این شرایط با سایر حالات طلاق تفاوتی نخواهد داشت.
شش طلاقه و نه طلاقه کردن یعنی چه؟
احکام شش طلاقه نیز مانند زمانی است که زوجین سه بار از هم جدا شده‌اند. یعنی پس از هر سه بار ازدواج و طلاق، زن باید با فرد محلل ازدواج کند و به واسطه طلاق یا فوت آن مرد، مجدد با همسر سابق خود ازدواج کند. بعد از محلل اگر سه بار دیگر نیز از زوج خود جدا شود، شش طلاقه خواهد بود.اما در مورد نه طلاقه قانون ایران معین کرده است زن هر شخصی که به ۹ طلاق که ۶ تای آن عدی است مطلقه شده باشد، بر آن شخص تا ابد حرام خواهد شد.
تعریف محلل
این اصطلاح در ابواب نکاح و طلاق مطرح میشود. کاربرد آن در جایی است که مردی، دو بار همسر خود را طلاق داده و هر بار در ایام عده به او رجوع کرده یا با گذشت ایام عده، همسر سابقش را دوباره عقد کرده باشد. با طلاق سوم، مرد اجازه رجوع به همسر سابق خود یا ازدواج دوباره با او را ندارد. در این حالت، لازم است که زن مطلقه به عقد دائم مرد دیگری (که اصطلاحا همان محلل است) در آید و میان آنها آمیزش جنسی برقرار شود. در صورت طلاق گرفتن زن از محلل یا فوت محلل و پس از گذشت عده، امکان ازدواج زن با مردی که او را سه بار طلاق داده بود، فراهم میشود.
سخن پایانی:
فرض کنیم بعد از سه طلاق متوالی و دخالت محلل(فردي كه با زن سه طلاقه ازدواج مي‌كند تا زن بر شوهر اولي حلال شود) و انحلال نکاح و ازدواج مجدد زن و شوهر سابقش، باز زوجین با هم ناسازگاری آغاز کنند و طلاق تکرار شود. این نمایشنامه نمی‌تواند برای همیشه ادامه داشته باشد. زيرا قانونگذار به پیروی از فقه اسلامی مقرر داشته است: «زن هر شخصی که به 9 طلاق که 6 تای آن عدی است مطلقه شده باشد، بر آن شخص حرام موبد میشود»
