همانطور که در نوشتاری تحت عنوان قولنامه عقد بیع ذکر شد ارکان اصلی بیع عبارت‌اند از: ایجاب و قبول، مال فروخته شده، وجهی که باید پرداخت شود و فروشنده و خریدار . ایجاب و قبول گاهی به صورت لفظی بیان می شوند. گاهی به صورت فعلی، که به آن معاطات می گوییم. یعنی فروشنده کالا را به خریدار تحویل داده و وجه را از او می گیرد بدون آن که کلمه یا جمله ی خاصی به زبان بیاورد. آنچه هدف ما برای بررسی در این مقاله است، بیع معاطاتی است.
مونا ترابی بهترین وکیل در تهران در مورد بیع معاطاتی اذعان می دارد که این موضوع می تواند بحث های زیادی را در عالم حقوق در پی داشته باشد. به همین خاطر ما در این مقاله ابتدا به بررسی مفهوم معاطات می پردازیم. سپس به این موضوع در قانون مدنی خواهیم نگریست. قانونگذار در کنار پذیرش عقد و بیع معاطاتی ، هرگونه عملی را مورد پذیرش قرار نداده استريال در این مورد شرطی را در نظر گرفته است. عمل انجام گرفته باید صراحتا نشان دهنده ی قصد طرفین برای انعقاد عقد باشد. درباره عقد بیع ، زمانی بیع منعقد می شود. که طرفین مال مورد معامله بیع معاطاتی و مبلغ آن را رد و بدل می‌کنند. به طور کلی تشخیص این که عمل طرفین ، قصد آنها را نشان می دهد به عهده ی عرف است .
بیع معاطاتی
در ابتدای توضیحات مربوطه در باب بیع معاطاتی باید بگوییم که امروزه جهت انعقاد عقود راه های مختلفی به کار گرفته می شود. در حقیقت این موضوع که لفظ ، در به وجود آمدن عقود طریقیت دارد نه موضوعیت ، امری پذیرفته شده است. طریقیت داشتن ، یعنی آن امر یکی از راه های انعقاد عقد است و شرط صحت آن نیست. اما موضوعیت، یعنی نبود آن در بی اعتباری عقد موثر است .
پس لفظ در به وجود آمدن عقود شرط صحت نیست و نبود آن باعث بی اعتباری عقد نمی شود.
بهترین وکیل قرارداد در تهران می گوید، بیع معاطاتی در لغت به معنی داد و ستد و در اصطلاح فقهی به معنی معامله ای است. که تشریفات خاص معامله در آن نباشد. به عبارت دیگر ، به زبان آوردن این جمله از جانب فروشنده که مبیع (مال مورد معامله) را به ثمن (مبلغ) مشخص به خریدار می فروشم و به زبان آوردن قبول از طرف خریدار شرط صحت معامله نیست. بلکه انجام عملی که درعرف نشان دهنده ی قصد بیع معاطاتی و ایجاب و قبول است ، کافی است.
مثل در باب معامله و بیع معاطاتی این است که فروشنده مال مورد معامله را به خریدار بدهد. خریدار مبلغ را به فروشنده تحویل بدهد. بدون آن که کلمه ای بین آنها رد و بدل شود .
بیع معاطاتی در قانون مدنی
قانون مدنی به طور مستقیم از بیع معاطاتی اسم نبرده است. تنها در چند ماده به این مفهوم اشاره کرده است. به عنوان مثال در ماده 339 قانون مدنی می خوانیم :
پس از توافق بایع و مشتری در مبیع و قیمت آن ، عقد بیع به ایجاب و قبول واقع می گردد . ممکن است بیع به داد و ستد نیز واقع گردد ” .
قسمت آخر ماده به موضوع معاطات اشاره می کند. داد و ستد و قبض و اقباض یعنی دادن و گرفتن . یعنی همان که فروشنده مال را به خریدار بدهد و مبلغ آن را بگیرد. این همان عملی است که در تعریف عقد معاطاتی بیان می شود. در ماده 193 در باب بیع معاطاتی می خوانیم:
” انشای معامله ممکن است به وسیله ی عملی که مبین قصد و رضا باشد مثل قبض و اقباض حاصل گردد مگرد در مواردی که قانون استثناء کرده باشد . ” قانونگذار در مواردی به علت حساسیتی که نسبت به عقد خاصی وجود دارد ، تشریفات خاصی برای آن در نظر گرفته است . برای مثال عقد وقف و نکاح را به صورت معاطاتی مورد پذیرش قرار نداده است .
در ماده 194 در باب بیع معاطاتی نیز از “الفاظ” و “اشارات” و “اعمال” برای اعلام اراده نام برده است . همه ی این موارد در کنار ماده 191 قانون مدنی که هر چیزی را که قرینه ای باشد بر قصد به وجود آمدن ، صحیح دانسته ، نشان از پذیرش بیع معاطاتی در قانون مدنی ایران دارد .
وکیل متخصص در بیع معاطاتی
در نظر بدارید که امور مربوط به عقود و انواع بیع از جمله بیع معاطاتی اموری حقوقی اند. مانند امور ملکی که طبق اظهارات بهترین وکیل ملکی در تهران غالبا حقوقی اند. به همین دلیل در صورتی که با موضوعات کیفری دیگری همچون کلاهبرداری و غیره مواجه گشتید، از مشاوره تخصصی با بهترین وکیل کیفری در تهران غافل نمانید.
موسسه حقوقی عدالت آریایی با بهترین وکیل حقوقی تهران تا انتهای مسیر حقوقی همراه شماست.
